LOGOWANIE | REJESTRACJA


NowościTesty ANRecenzje użytkownikówKatalog sprzętuObserwacjeArtykułyGaleria

COSMIC CHALLENGE - NGC 2419
[ARTYKUŁY] 2018-03-11 | Phil Harrington | źródło www.philharrington.net

KOSMICZNE WYZWANIE
NGC 2419
Wersja oryginalna

Marzec 2018
Phil Harrington (Tłumaczenie: Marcin Siudzinski, Astronoce.pl)



Zalecana apertura na ten miesiąc:
Duże lornety i teleskopy 3-5 cali (75-127 mm)



Cel Typ RA Dec Gwiazdozbiór Jasność [mag] Rozmiary
NGC 2419 Gromada kulista 07h38,1m +38°52,9' Ryś 10,3 4,6'

Przypuszczalnie bardziej znana pod nazwą "Międzygalaktyczny Włóczęga", nadaną przez Harlowa Shapleya w roku 1944, NGC 2419 jest wśród zimowych obiektów głębokiego nieba wyjątkowa z wielu powodów. Po pierwsze, leży w niewyraźnym gwiazdozbiorze Rysia, niemal bezgwiezdnym obszarze pomiędzy Bliźniętami a prowadzącą łapą Wielkiej Niedźwiedzicy.

Powyżej: Mapa nieba zimowego ze Star Watch Phila Harringtona

Powyżej: Mapa przeglądowa Kosmicznego Wyzwania w tym miesiącu
Na podstawie Cosmic Challenge Phila Harringtona.
Kliknij na mapę by otworzyć wersję PDF do druku.

Po drugie, natura obiektu, gromada kulista, wydaje się zupełnie nie na miejscu w regionie zdominowanym przez odległe galaktyki. Czy gromady kuliste nie powinny roić się wokół centrum Drogi Mlecznej? Z pewnością znajdziemy ich tam najwięcej, rozrzuconych po Strzelcu i sąsiednim Wężowniku, Skorpionie oraz innych pobliskich letnich gwiazdozbiorach. Fakt, że NGC 2419 jest tak daleko od jądra galaktycznego doprowadził we wczesnych latach XX wieku wielu astronomów do wyciągnięcia wniosku, aczkolwiek mylnego, że to niezależny system. Epitet "Międzygalaktyczny Włóczęga" odzwierciedla to błędne założenie. (Powinienem zwrócić uwagę, że kiedy Shapley użył w roku 1944 słowa "włóczęga" by opisać NGC 2419, jego konotacja była całkiem inna niż ta, w jakiej wielu używa tego słowa dzisiaj. Shapley prawdopodobnie użył tego określenia by nawiązać raczej do powolnego, nieco bezcelowego meandrowania NGC 2419, jak włóczęga, niż komentować jej brak obyczajności!)

Podobnie jak około 150 innych kulistych z rodziny Drogi Mlecznej, NGC 2419 rzeczywiście krąży wokół centrum naszej Galaktyki. Jednak tor jej orbity jest dość wyjątkowy wśród kulistych. W przeciwieństwie do większości innych gromad kulistych, które przytulają się do rdzenia, NGC 2419 podąża szerokim ekscentrycznym torem, którego pokonanie zabiera szacunkowo trzy miliardy lat. Przewiduje się, że w chwili obecnej NGC 2419 jest oddalona od Układu Słonecznego o 275.000 do 300.000 lat świetlnych i mniej więcej taka sama odległość dzieli ją od galaktycznego centrum. To dalej niż dwie galaktyki karłowate naszej Galaktyki, Wielki i Mały Obłok Magellana.

Chociaż gwiazdozbiór Rysia jest trudny do dostrzeżenia, zlokalizowanie NGC 2419 nie jest tak ciężkie jak mogłoby się z początku wydawać, dzięki jej niewielkiej odległości od Kastora (alfa Geminorum). Wycentruj Kastora w swoim szukaczu, a następnie powoli przesuń się około pół pola widzenia na północ, do gwiazd 5 mag omikron i 70 Geminorum. Skocz kolejne pół pola na północ, a dotrzesz do kolejnej, słabszej pary gwiazd (SAO 60257 6 mag i SAO 60234 7 mag) ułożonych w osi wschód-zachód. Czas spojrzeć przez teleskop. Powinieneś dostrzec kolejną, ciaśniejszą parę gwiazd 7 mag (SAO 60229, samą w sobie piękną gwiazdę podwójną, oraz SAO 60232) nieco na północ. Wszystkie cztery gwiazdy powinny zmieścić się w jednym polu widzenia Twojego najszerszego okularu. Teraz, zmień okular na dający średnie powiększenie, powiedzmy około 100x, i przyjrzyj się ponownie. Czy dostrzegasz bardzo słabą, rozmytą plamkę nieco na wschód od tamtych gwiazd 7 mag? Jeśli tak, złapałeś NGC 2419.

Powyżej: Autorski szkic NGC 2419 widzianej przez 4-calowy refraktor.

NGC 2419 jarzy się słabym blaskiem 10,3 magnitudo i ma średnicę około 4 minut łuku. Ponieważ żadna z jej gwiazd nie jest jaśniejsza niż 17 magnitudo, NGC 2419 wygląda prawie tak samo przez wszystkie teleskopy amatorskie z wyjątkiem tych największych -- słaba i rozmyta z zaledwie minimalną sugestią jaśniejszego rdzenia centralnego. Jednak złapanie jakiegokolwiek śladu NGC 2419 wymaga ciemnego nieba, więc poczekaj na tę wyjątkową bezksiężycową i suchą noc późnozimową.

Masz swój ulubiony obiekt-wyzwanie? Chciałbym usłyszeć o nim i o tym, jak poradziłeś sobie z tegomiesięcznym sprawdzianem. Skontaktuj się ze mną poprzez moją stronę internetową lub komentując ten e-artykuł na forum dyskusyjnym.

Do następnego miesiąca pamiętaj, połowa zabawy to dreszczyk emocji. Gra trwa!



O Autorze:
Phil Harrington pisze comiesięczne artykuły z serii Binocular Universe w magazynie Astronomy oraz jest autorem 9 książek o tematyce astronomicznej. Aby dowiedzieć się więcej, odwiedź jego stronę internetową www.philharrington.net.

Kosmiczne Wyzwanie Phila Harringtona jest chronione prawem autorskim 2018 przez Philipa S. Harringtona. Wszelkie prawa zastrzeżone. Zakaz kopiowania, całości lub części, poza pojedynczymi kopiami do użytku osobistego, bez pisemnej zgody posiadacza prawa autorskiego.








Wszystkie prawa zastrzeżone / All rights reserved
Copyright © by Astronoce.pl | Design & Engine by Trajektoria