LOGOWANIE | REJESTRACJA


NowościTesty ANRecenzje użytkownikówKatalog sprzętuObserwacjeArtykułyGaleria

COSMIC CHALLENGE - Mgławica planetarna IC 4732
[ARTYKUŁY] 2019-08-03 | Phil Harrington | źródło www.philharrington.net

KOSMICZNE WYZWANIE
Mgławica planetarna IC 4732
Wersja oryginalna

Sierpień 2019
Phil Harrington (Tłumaczenie: Marcin Siudzinski, Astronoce.pl)



Zalecana apertura na ten miesiąc:
Teleskopy 10-14 cali (25-36 cm)




Cel Typ RA Dec Gwiazdozbiór Jasność [mag] Rozmiary
IC 4732 Mgławica planetarna 18h33,9m -22°38,7' Strzelec
12,1 3"

Ilekroć jestem proszony o podanie swoich ulubionych gromad kulistych, M22 w Strzelcu jest zawsze wysoko na mojej liście. Uważam ją za bardziej efektowną niż M13 w Herkulesie. 4-calowa apertura (10,2 cm) wystarcza by zacząć rozbijanie jej gwiezdnego sklepienia w niezliczone słabe punkty wokół gęsto upakowanego jądra. W 10-14 calach widok jest cudowny.


Powyżej: Mapa nieba letniego ze Star Watch Phila Harringtona


Powyżej: Mapa przeglądowa Kosmicznego Wyzwania w tym miesiącu
Na podstawie Cosmic Challenge Phila Harringtona.
Kliknij na mapę by otworzyć wersję PDF do druku.

M22 leży w samym środku akcji, niedaleko galaktycznego centrum Drogi Mlecznej i dlatego ma spore towarzystwo. Jedna konkretna mgławica planetarna jest jej godnym przeciwnikiem w teleskopach 10-14-calowych: IC 4732. IC 4732 leży zaledwie 1,4° na północ-północny zachód od M22. Jej malutka tarczka skatalogowana z jasnością 12,1 magnitudo jest trudna do wyłowienia z tłumu gwiazd pola -- to trudne, ale nie niemożliwe.

Aby znaleźć IC 4732, wyśrodkuj pole okularu szerokokątnego na M22. Przesuń się pół stopnia na północ od centrum kulistej, do gwiazdy 9mag SAO 187033, a następnie kolejne pół stopnia dalej na północ do SAO 187032, także 9mag. W końcu, przesuń się o kolejne pół stopnia na północny zachód do SAO 187000 8mag. Odsuwając tę ostatnią gwiazdę w północno-zachodnią część pola okularu, IC 4732 pojawi się blisko centrum, zaledwie 2' na wschód od SAO 186976 10mag.

Kilka lat temu, pod stabilnym niebem podmiejskim mój stary 13,1-calowy reflektor (33 cm) wyłowił ją z gwiezdnego tłumu przy 214x z zastosowaniem metody "mrugania" filtrem mgławicowym. Wyśrodkuj swój teleskop na obszarze, gdzie powinna być widoczna IC 4732, trzymaj filtr pomiędzy okularem a okiem i uważnie się przyjrzyj. Wsuwając i wysuwając na przemian filtr z osi optycznej zobaczysz jak planetarka "mruga". Gwiazdy, będące obiektami o emisji szerokopasmowej, będą przygasać wyraźniej niż planetarka, która emituje energię jedynie w wąskiej części widma widzialnego. "Mrugaj" szybko, sprawdzając każdy punkt gwiezdny, a planetarka nie będzie miała innego wyboru, jak tylko się ujawnić. Największy sukces odniosłem korzystając z filtra OIII.

Niezależnie od używanego instrumentu i powiększenia, IC 4732 nie pokaże wiele więcej niż jedynie słaby punkt świetlny. Jej ocena "gwiazdowa", Klasa 1 w skali morfologii mgławic planetarnych Woroncowa-Weliaminowa stworzonej w roku 1934, wskazuje, że nawet zawodowcy nie rozdzielą jej tarczki ponad małą sferę. Dla tych, którzy o nim nie słyszeli, system oceny mgławic planetarnych Woroncowa-Weliaminowa został opracowany przez rosyjskiego astrofizyka Borysa Woroncowa-Weliaminowa (1904-1994). Jego 6-stopniowy system opisujący morfologię planetarek streszczony jest w poniższej tabeli.

1 Obraz gwiazdowy
2 Gładka tarcza (a, jaśniejsza ku środkowi; b, jednolita jasność; c, ślady struktury pierścieniowej)
3 Nieregularna tarcza (a, bardzo nieregularny rozkład jasności; b, ślady struktury pierścieniowej)
4 Struktura pierścieniowa
5 Kształt nieregularny, podobna do mgławicy dyfuzyjnej
6 Kształt anomalny (nietypowy)
Mgławice planetarne o bardziej złożonej strukturze są charakteryzowane przez kombinacje klas. Na przykład, M27 (mgławica Hantle) w Lisku sklasyfikowana jest jako "4+3a", ze względu na swoją złożoną morfologię tarczy.

I chociaż niewielu amatorów widziało IC 4732, jeszcze mniej potwierdza dostrzeżenie jej gwiazdy centralnej. Lśni ona posępnym blaskiem 16,6 magnitudo.


Powyżej: Autorski szkic IC 4732 widzianej przez 18-calowy (46 cm) reflektor.

Inna mgławica planetarna, leżąca jedynie 14' na wschód-południowy wschód od IC 4732, okazuje się być jeszcze większym wyzwaniem. PK 10-6.2 ma fotograficzną jasność 15,1mag i mierzy jedynie 8". Oceniona na Klasę 2, PK 10-6.2 również wygląda jak gwiazda, nawet w powiększeniach przekraczających 400x. Ponownie, do jej identyfikacji wypróbuj metodę "mrugania" filtrem.

Póki jesteś w pobliżu, nie zapomnij o gromadzie kulistej NGC 6642 o jasności 9mag. Być może już ją zauważyłeś podczas podróży od M22 do IC 4732. Przez mój 10-calowy reflektor, NGC 6642 wygląda jak mały kłębek niebieskiej bawełny z delikatnymi punkcikami 13-14 magnitudo wokół krawędzi.

Istnieje również mgławica planetarna ukryta wśród gwiazd M22, ale wątpię czy PK 9-7.1 jest widoczna w teleskopach 10-14-calowych. Zostawimy ją na inną okazję.

Do następnego miesiąca pamiętaj, połowa zabawy to dreszczyk emocji. Gra trwa!



O Autorze:
Phil Harrington pisze comiesięczne artykuły z serii Binocular Universe w magazynie Astronomy oraz jest autorem 9 książek o tematyce astronomicznej. Poprawione, drugie wydanie Cosmic Challenge: The Ultimate Observing List for Amateurs jest teraz dostępne z uaktualnionymi tabelami z danymi i mapami ułatwiającymi odszukanie różnych obiektów Układu Słonecznego, takich jak Pluton i Westa, a także lepiej oddanymi kopiami wielu moich szkiców, które towarzyszą każdemu ze 187 wyzwań obejmujących ponad 500 pojedynczych obiektów. Książka jest dostępna na Amazon.com. Aby dowiedzieć się więcej, odwiedź jego stronę internetową www.philharrington.net.

Kosmiczne Wyzwanie Phila Harringtona jest chronione prawem autorskim 2019 przez Philipa S. Harringtona. Wszelkie prawa zastrzeżone. Zakaz kopiowania, całości lub części, poza pojedynczymi kopiami do użytku osobistego, bez pisemnej zgody posiadacza prawa autorskiego.








Wszystkie prawa zastrzeżone / All rights reserved
Copyright © by Astronoce.pl | Design & Engine by Trajektoria